Aziatische korfmossel

De Aziatische korfmossel (Corbicula fluminea) is een exoot die eind vorige eeuw voor het eerst bij ons werd gevonden en nu algemeen voorkomt. Onderstaande foto’s werden genomen aan de put van Walem. Wellicht komen ze ook voor in andere grote waterputten rond het Mechelse.

Op onderstaande foto zie je een lege schelp van de Aziatische korfmossel, waarop zich 2 (vermoedelijk) driehoeksmossels hebben gevestigd. Driehoeksmossels zijn eveneens exoten.

Via de mens zijn deze mossels in de vijver terecht gekomen. Exotische mossels worden nog steeds in de handel aangeboden voor aquaria en tuinvijvers. Zij zouden het water helder houden omdat ze onzuiverheden uit het water filteren.

De Aziatische korfmossel is een tweekleppige (Bivalvia) soort uit de stam van de weekdieren (Mollusca) .

Meer over weekdieren:
http://www.natuurlexicon.be/weekdieren.html

Vertaling

Engels: Asian clam, Asiatic clam, or Asian gold clam
Frans: Palourde asiatique
Duits: Grobgerippte Körbchenmuschel

In Zuid-Oost Azië is deze mossel gekend als de golden clam, prosperity clam, pygmy clam, or good luck clam. Het zegt veel over de populariteit van deze mossel bij onze verre oosterburen.

Voorkomen

De Aziatische korfmossel is inheems in de stroomgebieden van Oost-Azië. Het is echter een van de meest wijdverspreide zoetwatermosselsoorten ter wereld geworden, voornamelijk door menselijke activiteiten zoals scheepvaart, aquacultuur en de aquariumhandel. Deze mossel kan zich snel vermenigvuldigen en heeft een hoog aanpassingsvermogen, waardoor het gemakkelijk nieuwe gebieden kan koloniseren.

Bij laag water kan men de schelpen van de mossel gemakkelijk vinden langs de grote rivieren van Europa. In de zomers van 2003 en 2006 vond er een massale sterfte plaats van deze soort in de Maas, wellicht door vervuiling, te hoge watertemperaturen, lage waterstanden, weinig zuurstof in het water en/of een gebrek aan voedsel. Massa’s schelpjes kon je toen op de oevers vinden.

Meer info hierover: https://edepot.wur.nl/342374

Verspreiding

Een belangrijke manier voor verspreiding van de larven is via het ballastwater van schepen. Met elkaar verbonden waterwegen zorgen voor verder transport.

In de Verenigde Staten is deze mossel eveneens een exoot en is daar uitgezet door de Aziatische gemeenschap.

Onderscheid

Er komen bij ons 2 soorten korfmossels voor; de Aziatische korfmossel (Corbicula fluminea) en de toegeknepen korfmossel (Corbicula fluminalis). Ze onderscheiden zich door de grootte en fijnheid van de ribben op hun schelp. Voorzichtigheid is echter geboden, want deze kenmerken zijn erg viariabel en er zouden ook bastaarden bestaan.

C. fluminea heeft 7 tot 14 ribben per cm, C. fluminalis heeft er 13 to 28 per cm.

Beschrijving

De Aziatische korfmossel is een schelpdier met een ovale tot driehoekige schelp, ongeveer 3 tot 5 centimeter lang. De kleur van de buitenkant van de schelp varieert van geelachtig tot donkerbruin, afhankelijk van de omgeving.

De mosselen leven vooral in de toplaag van het sediment van stromende zoete wateren en voeden zich door voedseldeeltjes als algen en bacteriën uit het water te filtreren.

Wat deze mossel uniek maakt, is zijn vermogen om zich vast te hechten aan harde oppervlakken, zoals stenen, modder, en zelfs andere levende organismen. Deze verankering is vooral van belang voor de jonge schelpjes van enkele millimeters groot. Deze bezitten een slijmdraad (byssusdraad) waarmee ze zich aan een substraat kunnen verankeren. Mossels groter dan 10 mm hechten zich niet meer.

Deze soort komt zowel voor in zoet- als in licht brak water. Ze kunnen temperaturen verdragen tussen 2-34 °C en kunnen minstens 4 jaar worden.

Voortplanting

Na een half jaar is de soort al geslachtsrijp. De Aziatische korfmossel is tweeslachtig (hermafrodiet) en produceert zowel eitjes als zaadcellen. Zelfbevruchting komt voor. In onze streken gebeurt de voortplanting voornamelijk in het late voorjaar en vroege najaar.

Vijanden

Bij Aziaten staat deze mossel op het menu.

De Aziatische korfmossel wordt onder meer gegeten door scholeksters, meerkoeten, meeuwen en eenden. Omdat de Aziatische korfmossel vooral in rivieren leeft, kunnen de meeste vogels deze soort alleen als voedsel gebruiken bij lage waterstanden.

Vissen zoals karpers en steur lusten ook wel een mossel.

Toepassingen

Mosselen worden niet alleen als voedsel gebruikt, maar ook als aas in de visserij, als kunstmest en als kippenvoer.

De byssusdraden (ankerdraden waarmee de mossel zich kan hechten) zijn zo sterk dat men er stoffen van kan weven. De stof die geweven werd van de draden van grotere mosselsoorten, werd enkele eeuwen geleden veel gebruikt om kledingstukken te maken met een gouden glans, vooral gedragen door de aristocraten van Zuid-Europa.

Referenties en meer info

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aziatische_korfmossel
https://en.wikipedia.org/wiki/Corbicula_fluminea
https://de.wikipedia.org/wiki/Grobgerippte_K%C3%B6rbchenmuschel
https://www.anemoon.org/beheer/website/bewaar/soorten/id/799/aziatische-korfmossel
https://www.koidream.com/informatie-vijvervissen/mossel-p4673-nl.html