Duinsterretje

De naam van dit mos verwijst naar zijn natuurlijke groeiplaats. Toch kan je dit mos ook in het Mechelse aantreffen. Zo kan je het groot duinsterretje vinden op de voormalige stationsparking achteraan het station, langs de E19 ter hoogte van de Grote vijver in Walem of in de buurt van het strand in het domein van Hofstade.

Het groot duinsterretje is een belangrijk mos voor onze duinen. Zandkorrels blijven hangen tussen het mos en hopen zich op tussen de vochtige blaadjes. De afgestorven mosdeeltjes vermengen zich met het zand en zo ontstaat er een milieu waar andere planten zich kunnen vestigen.

Het duinsterretje (Syntrichia ruralis) is een topkapselmos uit de kleimosfamilie (Pottiaceae).

Voorkomen

Van nature houdt het duinsterretje van kaal en kalkrijk zand. Het nadeel aan zand is dat zon en wind er vrij spel hebben. Het duinsterretje kan hier mee omgaan door de toppen van zijn blaadjes samen te draaien. Hiermee gaat het mos de verdamping tegen en houdt het zoveel mogelijk water vast.
Zodra het regent springen de toppen van duinsterretje weer open en ontvouwen de blaadjes en glasharen zich.

Vertaling

Engels: Twisted moss, star moss
Frans: —–
Duits: Dach-Drehzahnmoos

Beschrijving

Bij ons komen drie variëteiten voor, namelijk:

• Groot duinsterretje (Syntrichia ruralis var. arenicola):
  Komt vooral voor in de kustduinen. Het groeit als pionier op kalkhoudend zand, maar ook op andere basische substraten zoals beton, daken en muren. Het is te herkennen aan de geelgroene bladen, diep ingebogen blaadjes en een lange glashaar. De glashaar is min of meer recht. De grootste bladbreedte is onder het midden. De volgroeide mosplant is tweemaal zo groot als het klein duinsterretje.

• Klein duinsterretje (Syntrichia ruralis var. calcicola):
  Dit mos vind je meer in het binnenland en minder in de duinen. Het komt voor op zonnige en stenige of zandige grond en op basenrijke rotsen, muren, daken en bomen. Het heeft bredere afgeronde blaadjes (blad gevouwen tot bootvormig), die donkergroen tot rood aangelopen zijn. Ook de nerf is vaak roodbruin. De grootste bladbreedte ligt op of onder het midden. De glashaar is naar beneden geknikt.

• Daksterretje (Syntrichia ruralis var. ruralis):
  Dit mos komt voor op basenrijke en voedselrijke muren, daken en rotsen, soms stenige en zandige grond of ruwe schors.

Aan de top van de bladeren zit een lange glashaar. Deze haren zorgen door middel van reflectie voor wat bescherming tegen schadelijke straling van de zon, maar kunnen ook helpen om dauwdruppeltjes op te vangen.

In een labexperiment konden delen van gedroogde duinsterretjes na twintig jaar droogte weer tot leven komen.

Referenties en meer info

https://nl.wikipedia.org/wiki/Duinsterretje
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=31516
https://vroegevogels.bnnvara.nl/community/fotos/planten/groot-duinsterretje/378077