Geoord helmkruid
Geoord helmkruid (scrophularia auriculata) is een inheemse, overblijvende plant uit de helmkruidfamilie (Scrophulariaceae).
Naamgeving
Scrophularia is afgeleid van scrophula (krop of halszweer), vanwege het vroegere gebruik om kropgezwellen (scrofulose, een varkensziekte) te genezen. Auriculata betekent met oortjes (steunblaadjes).
Vertaling
Engels: Water Figwort
Frans: Scrofulaire aquatique of Scrophulaire à oreillettes
Duits: Wasser-Braunwurz
Voorkomen
Je vindt de plant op zonnige, vochtige plaatsen, zoals in de nabijheid van rivieren, kanalen en greppels.
In Mechelen vind je de plant onder meer langs de Leuvense vaart ter hoogte van Coloma (ten tijde van dit schrijven had de groendienst alles weggemaaid…).
Verwarring
Knopig helmkruid (Scrophularia nodosa) lijkt sterk op geoord helmkruid.
Gevleugeld helmkruid (Scrophularia umbrosa) en voorjaarshelmkruid (Scrophularia vernalis) zijn eveneens familie.
Habitat: Geoord helmkruid groeit in vochtige gebieden, knopig helmkruid in drogere, schaduwrijke gebieden.
Bladvorm en -voet: Geoord helmkruid heeft bladeren met oortjes aan de voet, terwijl knopig helmkruid dat niet heeft.
Stengel: Geoord helmkruid heeft een hoekige, vaak holle stengel; knopig helmkruid heeft een ronde, stevige stengel.
Wortels: Knopig helmkruid heeft ondergrondse knollen, geoord helmkruid niet.
Beschrijving
Geoord helmkruid kan tot 120 cm hoog worden. De plant heeft een vierkantige stengel. De donkergroene bladen zijn aan de voet hartvormig. Ze zijn gekarteld. Aan de voet van de bladsteel staan vaak twee kort gesteelde of zittende steunblaadjes. De bovenste stengelbladen zijn gezaagd en hebben geen steunblaadjes.
Bloeiwijze
De plant bloeit van juni t/m september met bloemen die in een pluim zijn gerangschikt.
De schutbladen zijn meestal lijnvormig. De 0,8 tot 1 cm grote bloemen zijn donker paarsachtig bruin, maar aan de voet zijn ze geelgroen.
Na de bevruchting vormt zich een ronde doosvrucht.
Geoord helmkruid in de kruidengeneeskunde
Geoord helmkruid werd traditioneel gebruikt als ontstekingsremmer. Afkooksels of kompressen gemaakt van de plant werden soms toegepast op ontstoken huid of zweren.
Referenties en meer info:
https://wilde-planten.nl/geoordhelmkruid.htm
https://www.plantennamen.info/wetenschappelijke-namen/scrophularia-auriculata-geoord-helmkruid
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geoord_helmkruid
https://www.ecopedia.be/planten/geoord-helmkruid
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2023/07/geoord-helmkruid-scrophularia-auriculata.html