Geweizwam
De geweizwam (Xylaria hypoxylon) is een inheemse schimmel uit de familie van de Xylariaceae. Ze behoren tot de zakjeszwammen (Ascomycota).
De zwam groeit op dood hout en is vrij gemakkelijk te vinden op houtstronken.
Naamgeving
De naam “geweizwam” verwijst naar de vorm van de vruchtlichamen, die op een hertengewei lijken. De geslachtsnaam Xylaria komt van het Griekse woord “xylon,” wat hout betekent, omdat deze schimmel vooral op dood hout groeit.
Hypoxylon betekent “onder het hout” en verwijst naar de plek waar deze schimmel vaak wordt gevonden: aan de basis van dode bomen en stronken.
Vertaling
Engels: candlestick fungus, candlesnuff fungus
Frans: Xylaire du bois
Duits: Geweihförmige Holzkeule
In het Engels wordt de schimmel onder meer Candlesnuff Fungus genoemd, omdat de uiteinden van de vruchtlichamen lijken op smeulende kaarsen.
Voorkomen
De geweizwam is een saprofyt, dat wil zeggen dat de zwam leeft van dood hout. Hij groeit voornamelijk in loofbossen op dode, vochtige stammen of stronken van loofbomen.
Hij komt ook voor op houtsnippers.
Beschrijving en voortplanting
De vruchtlichamen van de geweizwam zijn eerst zo goed als cilindrisch, maar worden later vlakker en geweivormig vertakt. Ze kunnen tussen de 2 – 8 cm hoog worden. De uiteinden zijn aanvankelijk wit van kleur en hebben een zwartachtige basis. Naarmate de zwam ouder wordt, kan de witte poederachtige laag verdwijnen, waardoor de vruchtlichamen volledig zwart kleuren.
De witte laag wordt gevormd door sporen die zich aan de buitenkant ontwikkelen. Dit zijn de sporen die in de ongeslachtelijke fase worden voortgebracht (conidiën).
Rijpe vruchtlichamen zijn helemaal zwart en voorzien van kuiltjes die er uitzien als puistjes. In deze kuiltjes (peritheciën) worden de geslachtelijke sporen gevormd.
Geweizwam in de geneeskunde
De zwam bevat stoffen die als geneesmiddel kunnen worden gebruikt. Zo wordt er onderzoek gedaan naar stoffen die de groei van sommige tumors zouden kunnen remmen of bestrijden.
Wetenswaardigheden
Het vruchtlichaam en mycelium van het geweizwammetje straalt een zwak licht uit. Dit is alleen bij volslagen duisternis te zien. Waarschijnlijk ontstaat dit licht in samenwerking met bepaalde bacteriën, maar daar bestaat nog discussie over… Dezelfde bioluminescentie is ook bij de houtknotszwam (Xylaria polymorpha) waargenomen.
Referenties en meer info:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geweizwam
https://www.natuurpunt.be/soorten/paddenstoelen/geweizwam
https://www.natuurfotografie.nl/soortbeschrijving/geweizwammetje/
https://zwammeninzuidhorn.nl/Geweizwam.html
