Gewoon sneeuwklokje

Onderstaand artikel is een samenvatting van het gelijknamige artikel op de website van mijn collega in Brugge, Marc Willems.

https://www.stadsplanten.be/gewoon-sneeuwklokje-galanthus-nivalis-l/

Het sneeuwklokje (Galanthus nivalis L.) is een overblijvende plant uit de narcisfamilie (Amaryllidaceae). In de handel worden verschillende variëteiten aangeboden, die verschillen in de breedte van het blad en/of de vorm van de bloemen.

Galanthus is afgeleid van het Griekse gala (melk) en anthos (bloem). Nivalis betekent in of bij de sneeuw groeiend.

Sneeuwklokjes zijn geen typische stadsplanten. En toch zie je het in parken, tuinen, parkbossen en langs oude vestingwallen. Wellicht is het er ooit aangeplant en later verwilderd. Ze zijn één van de vroegst bloeiende planten in het voorjaar en ze bloeien vaak zelfs als er nog sneeuw op de grond ligt, vandaar de naam “sneeuwklokje”.

Vertaling

Engels: Snowdrop
Frans: Perce Neige
Duits: Schneeglöckchen

Stinsenplant

Het sneeuwklokje werd bij ons vermoedelijk al sinds de Middeleeuwen als sierplant in tuinen en parken gekweekt. Men vindt de soort dan ook dikwijls als ‘stinsenplant’ in landgoederen en in oude tuinen en boomgaarden. Stinsenplanten zijn vooral bol-, knol- en wortelgewassen die vanaf circa de 16e eeuw werden (en worden!) aangeplant.

Van oorsprong zijn stinsenplanten niet inheems. Ze zijn door avonturiers en botanisten ‘ontdekt’ en geïntroduceerd in West-Europa.

Kenmerkend voor stinsenplanten is dat ze op oude buitenplaatsen zijn verwilderd en ingeburgerd. Er zijn plekken waar het voormalig landhuis niet meer staat, maar waar de stinsenplanten ieder jaar nog steeds uitbundig bloeien. Maar waar komt het woord “Stins” dan vandaan? Een stins is een Fries woord dat zowel in Nederland als in Duitsland gebruikt wordt om een burcht of een landhuis mee aan te duiden. Bewoners van ‘stinzen’ konden het zich permitteren om voorjaarsbloeiers rondom hun huis aan te planten.

Voorkomen

Het sneeuwklokje komt oorspronkelijk voor in de bosrijke gebieden van Oost-Europa en West Azië.

Sneeuwklokjes worden in Vlaanderen hoofdzakelijk waargenomen in bossen, natte graslanden, ruigten, boomgaarden, tuinen en parken. Het laat zich uitstekend verwilderen.

Kenmerken

Sneeuwklokjes staan bekend om hun lieflijk uiterlijk met kleine, knikkende, klokvormige bloempjes. Zoals veel voorjaarsbloeiers groeit het sneeuwklokje uit een ondergrondse bol. De bol slaat voedingsstoffen op die de plant gebruikt om zijn vroege lentebloemen te produceren. De bol is eirond en tot 2 cm dik.

De bladeren staan meestal per twee en zijn lijnvormig. De bloemen hebben witte bloemblaadjes, soms met groene markeringen aan de binnenkant. Ze hangen aan een vrij dik groen (soms geel) vruchtbeginsel. Ze geuren naar honing.

Eigenlijk is het sneeuwklokje niet wit maar kleurloos. Tussen de bladcellen van de bloemblaadjes zitten namelijk kleine luchtbelletjes samengeperst. Door de weerkaatsing van het licht lijken de bloemblaadjes wit. Wrijf je een blaadje fijn tussen je vingers dan is het glashelder.

Bloei

Een bloem heeft zes bloemdekbladen, waarvan de buitenste drie langwerpig zijn en de binnenste drie, die veel kleiner zijn, omgekeerd hartvormig zijn. Er zijn 6 meeldraden.

De doosvrucht is eivormig. Er ontstaan echter maar zelden zaden. Verspreiding gebeurt vrijwel altijd via de knolletjes.

Symboliek

Het sneeuwklokje staat symbool voor hoop en lenteverwachting.

Vanwege de vroege bloei wordt het ook als symbool van ongeduld gezien.

De witte kleur staat voor zuiverheid, nederigheid en onschuld.

Toxiciteit

Alle delen van de plant zijn giftig.

Toepassingen en gebruik

Het sneeuwklokje is, zoals vermeld, giftig. Toch bezit de plant geneeskrachtige stoffen, zoals een lectine, die al in de homeopathie werd gebruikt, maar volgens recent medisch onderzoek ook waarde heeft voor tumor-, virus- en schimmelbestrijding.

Sneeuwklokjes worden als ingrediënt gebruikt voor parfum, zoals ‘Pure White Linen Summer Fun’ van Estée Lauder en ‘Bucaneve snowdrop’ van Perlier.

Referenties en meer info

https://www.stadsplanten.be/gewoon-sneeuwklokje-galanthus-nivalis-l/
https://wilde-planten.nl/gewoonsneeuwklokje.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewoon_sneeuwklokje
https://www.ecopedia.be/planten/gewoon-sneeuwklokje
https://www.floravannederland.nl/planten/gewoon_sneeuwklokje