Gewoon varkensgras

Gewoon varkensgras (Polygonum aviculare) is een inheemse, één- tot tweejarige plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae).

Het is een plant waar je letterlijk dagelijks overheen stapt. Het is een erg onopvallende plant.

Gewoon varkensgras
Gewoon varkensgras

Naamgeving

Dit plantje werd in de 16de eeuw veel gebruikt om varkens te genezen die niet wilden eten. Varkensgras is echter geen familie van de grassen.

Polygonum komt van het Griekse polys (veel) en gonu (knie of knoop). Deze naam verwijst naar de vele knopen in de stengel. Aviculare betekent “van de vogeltjes”.

Vertaling

Engels: Knotgrass
Frans: Renouée des oiseaux
Duits: Vogel-Knöterich

Voorkomen

De soort groeit langs wegen, op voetpaden, bouwland en braakliggende grond. De plant kan goed tegen bemesting en vervuiling door stikstof en fosfaten. Het is een typische tredplant. Tredplanten zijn planten die goed tegen betreding kunnen.

Gewoon varkensgras op het voetpad
Gewoon varkensgras op het voetpad

Beschrijving

Gewoon varkensgras is een liggende of recht opstijgende plant, die tot 2 m lang kan worden. Meestal liggen de stengels plat op de grond. Ze vertakken zich vanuit de kiemplaats in alle richtingen.

De wortel is een penwortel, die tot 50 cm diep kan gaan. Dit is handig in periodes van droogte.

Het blauwgroene blad is elliptisch met een erg korte steel. De bladen aan de hoofdstengel zijn iets groter dan de bladeren die aan de zijstengels groeien.

Blaadjes van gewoon varkensgras
Blaadjes van gewoon varkensgras

Gewoon varkensgras is doorgaans een eenjarige plant, maar kan een zachte winter overleven.

Bloeiwijze

Eén tot zes bloemetjes zitten bij elkaar in de bladoksels. Deze zijn roze of wit en hebben een doorsnede van circa 3 mm. Ze bloeien van mei tot november. De bloemen zijn vijftallig en hebben 5 kroonbladen en 5 meeldraden.

Na de bloei verschijnt er een dopvrucht of nootje.

Gewoon varkensgras in bloei
Gewoon varkensgras in bloei

Culinair

Alle bovengrondse delen zijn zowel rauw als gekookt te eten en je kunt er thee van maken.

Gewoon varkensgras in de kruidengeneeskunde

Oorspronkelijk gebruikte men het kruid voor varkens die niet wilden eten.

Verder werd het vanaf de 16e eeuw gebruikt als ontwormingsmiddel. Ook gebruikte men het voor darm-en ademhalingsproblemen.

Het kruid bevat veel vitamine C en kiezelzuur. Een thee van varkensgras zou vochtafdrijvend werken. Bovendien zou het een regulerende werking hebben op de dikke darm en het bloedsuikergehalte.

Thee van het kruid maak je door een eetlepel fijngehakt varkensgras (mag zowel vers als gedroogd) met een liter water ongeveer tien minuten te laten koken. Daarna kun je het warm drinken of laten afkoelen.

Andere toepassingen

Het zaad van gewoon varkensgras wordt gebruikt als vogelzaad. Het vormt ook een belangrijke voedselbron voor kleine vogels in de wintermaanden.

De plant werd gebruikt als varkensvoer.

De plant werd ook gebruikt als verfplant. Men kon er een blauwe verf mee maken.

Referenties en meer info:

https://wilde-planten.nl/gewoonvarkensgras.htm
https://www.floravannederland.nl/planten/varkensgras
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=28629
https://www.plantennamen.info/nederlandse-namen/gewoon-varkensgras-polygonum-aviculare
https://plantaardigheden.nl/plant/beschr/gonnve/varkensgras.htm
https://www.hunebednieuwscafe.nl/2020/02/varkensgras/
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/search/label/gewoon%20varkensgras

You may also like...

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *