Houtduif

De houtduif (Columba Palumbus) is de grootste duif van Europa.

Doffer of duiver = mannelijke duif
Duivin = vrouwelijke duif
Pieper = jonge houtduif

Vertaling

Engels: Common wood pigeon
Frans: Pigeon ramier
Duits: Ringeltaube

Herkenning

• Groot lichaam in verhouding tot de kop
• Brede roze borst
• Een opvallende witte vlek in de nek
• Tijdens de vlucht zie je een witte band op de vleugels
• Staart met zwarte eindband
• Grootte ca 40 cm

Voorkomen

De houtduif komt voor in steden, maar ook in bossen en op akkers. Bij het opvliegen maken ze nogal wat lawaai doordat de vleugels tegen elkaar klappen, zeker bij gevaar. Dit is ook een alarmsignaal naar andere duiven toe.

Zij broeden in uiteenlopende biotopen, van tuinen en parken tot bossen. Hoewel zij in het broedseizoen vaak solitair zijn, kunnen ze buiten het broedseizoen in grotere groepen worden aangetroffen.

’s Avonds verzamelen houtduiven om te gaan slapen in hoge bomen met een dicht gebladerte. Omdat dit ook roofdieren aantrekt hebben de duiven een bepaalde tactiek ontwikkeld. Zo verzamelen ze eerst op een andere plek en vliegen pas naar hun slaapplaats net voor het donker wordt.

Voedsel

De houtduif heeft een erg gevarieerd dieet.

In de vroege lente eten ze vooral knoppen en kiemplanten, later zaden, slakjes, bessen en bloemen. In de nazomer wordt overgeschakeld op oogstresten (granen), klaverzaadjes, eikels en beukennootjes, terwijl in de winter ook bessen van klimop en plantenwortels op het menu staan.

Etensresten van de mens zijn eveneens in trek.

In tegenstelling met andere vogels kunnen duiven hun drinkwater opzuigen. Ze moeten hun hoofd niet oprichten om het water door te slikken.

Voortplanting

Er is geen verschil tussen beide geslachten.

Opmerkelijk is de baltsvlucht van het mannetje.
Het mannetje stijgt, luid klapperend, steil in de lucht, stopt en klapt hard met zijn vleugels. Vervolgens zweeft hij terug naar beneden met de vleugels en staart open gespreid. Dat wordt een aantal keren herhaald.

De houtduif broedt voornamelijk in het voorjaar en de zomer. Ze kunnen tot drie legsels per jaar hebben met meestal 2 eieren. Houtduiven maken eenvoudige nesten met wat takjes.

De broedduur bedraagt zo’n 16 à 17 dagen. Bij het uitkomen kunnen de jongen niet zien. In de eerste dagen worden ze gevoed met kropmelk, een geelwitte brij rijk aan eiwitten en andere voedingsstoffen. Beide ouders voeden hun jongen op die manier gedurende vijf à zeven dagen waarna zij langzaam overschakelen op meer normale voeding.

Het mannetje en het vrouwtje wisselen elkaar af bij het broeden en het voeren van de jongen. De jongen verlaten het nest na ongeveer 4 weken, maar blijven nog een paar weken in de buurt van hun ouders voordat ze volledig onafhankelijk zijn.

Vogeltrek

De meeste broedvogels in ons land zijn standvogels, maar een klein deel trekt weg richting Frankrijk en Spanje. In de winter komen er ook houtduiven bij uit Duitsland en de Scandinavische landen, een deel blijft hier tot in april.

Vijanden

De belangrijkste vijand van de houtduif is de mens. Het is de meest bejaagde duif van Europa. Vooral de houtduiven die van het noorden naar het zuiden trekken zijn hiervan het slachtoffer. Jaarlijks worden miljoenen vogels afgeschoten. In het noorden en zuiden gaan de populaties daarom sterk achteruit.

Andere vogels sterven door vergiftiging door het eten van zaaigoed dat vooraf met giftige stoffen is behandeld tegen plantenziekten en schimmels.

Roofvogels zoals de havik zijn eveneens geduchte vijanden.

Ook veranderingen in de landbouw hebben er mede voor gezorgd dat de aantallen houtduiven zijn afgenomen.

Enkel in stedelijke gebieden nemen hun aantallen enigszins toe.

Referenties en meer info

https://www.natuurpunt.be/pagina/houtduif
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/houtduif
https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtduif

Gratis cursus van Natuurpunt

Via natuurpunt kan je momenteel een gratis online cursus volgen: “tuinvogels in Vlaanderen”. Inschrijven kan je via onderstaande link:

https://www.natuurpunt.be/pagina/gratis-online-cursus-tuinvogels-vlaanderen