Kegelbijvlieg
De kegelbijvlieg (Eristalis pertinax) is een bijvlieg (Eristalis) uit de familie van de zweefvliegen (Syrphidae).
Hulp bij de determinatie van insecten vind je op onderstaande website:
https://www.eis-nederland.nl/publicaties/soortzoekers-eis
Hulp bij de determinatie van zweefvliegen vind je hieronder:
https://determineren.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/matrixkey/index.php?epi=156
https://www.bestuivers.nl/zweefvliegen/herkenning-en-determinatie/hoe-herken-ik-een-zweefvlieg
http://www.insectenparadijs.nl/?page_id=626
Hulp bij de determinatie van bijvliegen krijg je op onderstaande link:
https://determineren.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/matrixkey/index.php?epi=174
Naamgeving
De kegelbijvlieg dankt zijn naam aan het mannetje dat in de meeste gevallen een kegelvormig achterlijf heeft.
Gelijkende soorten
Bijvliegen zijn zweefvliegen met het uiterlijk van een bij. Zo worden ze vermeden door predatoren. Dit verschijnsel noemen we mimicry. In tegenstelling met bijen hebben zweefvliegen geen angel en kunnen bijgevolg niet steken.
Om zweefvliegen te onderscheiden van bijen en hommels moet je naar de antennen kijken. Deze zijn korter dan de kop, terwijl ze bij bijen en hommels een stuk langer zijn. Ook hebben zweefvliegen maar één paar vleugels.
De kegelbijvlieg is te onderscheiden van de blinde bij en onvoorspelbare bijvlieg door de geheel gele tarsen (pootuiteinde) van de voorste poten.
De blinde bij heeft op elk van zijn ogen twee verticale rijen haren staan. De onvoorspelbare bijvlieg (dankt zijn naam doordat zijn aantallen van jaar tot jaar sterk verschillen) heeft een pterostigma dat ongeveer vier keer langer is dan de breedte. Het pterostigma is een verdikt en opvallend gekleurd vlekje in de vleugel van een insect dat bestaat uit een of meer vleugelcellen.
Voorkomen
De kegelbijvlieg komt voor van West-Europa tot aan de Oeral (Rusland). Ze is zeer algemeen. Waarschijnlijk zijn er in de loop van het jaar 2 of meer generaties van deze soort.
De kegelbijvlieg is het gemakkelijkst te vinden op schermbloemigen, zoals de gewone engelwortel en peen.
De vliegtijd duurt van maart tot november.
Beschrijving
De kegelbijvlieg wordt zo’n 1,5 cm groot. De mannetjes hebben een kegelvormig achterlijf. Het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes zie je het beste aan de plaatsing van de ogen. Bij het mannetje raken de ogen elkaar, bij het vrouwtje zijn de ogen gescheiden.
Het achterlijf is zwart gekleurd met aan beide zijden een geel-oranje, driehoekig vlekkenpaar (van boven gezien). Het borststuk is lichtbruin behaard en de voorste en midden tarsen zijn oranjegeel gekleurd terwijl de achterste donker zijn gekleurd.
De ogen hebben een egale bruine beharing. Ze hebben geen haarbanden op de ogen.
Levensloop
Ei
Vrouwtjes zetten hun eitjes af in waterige milieus met veel organisch materiaal, wat een ideale omgeving biedt voor de ontwikkeling van de larven.
Larve
De larven van de kegelbijvlieg worden vaak “rattenstaartlarven” genoemd vanwege hun kenmerkende lange ademhalingsbuis, die doet denken aan een rattenstaart. Deze ademhalingsbuis stelt hen in staat om te ademen terwijl ze zich in stilstaande wateren bevinden, vaak in mest, rioolslib, of andere rottende materie. Deze adembuis is telescopisch uitschuifbaar en kan bij sommige soorten van bijvliegen tot 20 cm lang worden. De larve leeft van micro-organismen.
Pop
Nadat de larven voldoende zijn gegroeid, verlaten ze het waterige milieu en zoeken ze een droge plek om te verpoppen. Tijdens de verpoppingsfase ondergaat de larve een metamorfose, waarbij het verandert in een volwassen vlieg. De verpopping vindt meestal plaats in de zomer, en de duur van deze fase kan variëren afhankelijk van de omgevingsomstandigheden.
Vlieg
Na de verpopping komt de volwassen kegelbijvlieg tevoorschijn. De volwassen vliegen voeden zich met nectar en stuifmeel van bloemen, wat goed is voor de bestuiving van planten.
De volwassen kegelbijvliegen paren meestal in de lucht. Na de paring zoekt het vrouwtje opnieuw een geschikte plek om haar eieren af te zetten, en begint de cyclus opnieuw.
Kegelbijvliegen kunnen in sommige gevallen overwinteren als volwassen vlieg, maar meestal gebeurt dit in de popfase.
Vijanden
De grootste vijand van alle insecten is de Mens. Door maai- en bouwwerkzaamheden en het gebruik van gif sterven ontelbare insecten. De larven van de kegelbijvlieg zijn wel behoorlijk bestand tegen vervuild water.
Referenties en meer info:
https://www.bestuivers.nl/zweefvliegen/zweefvliegenportretten/bijvliegen
https://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=147747&cat=151
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eristalis
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kegelbijvlieg
