Kleine veldkers

Eenmaal je het plantje herkent, dan zie je het overal. In de winter en vroege lente voelt het zich op zijn best.

Kleine veldkers (Cardamine hirsuta ) is een inheemse, eenjarige plant die behoort tot de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Het kiemt in de herfst of vroege winter en komt al snel in bloei. Ze zaaien zich uit voor andere planten goed en wel beginnen te groeien, en de zaden wachten met kieming tot de meeste planten weer afgestorven zijn.

Naamgeving

Cardamine komt van het Griekse cardamine of cardemon. Cardamine kan echter ook afgeleid zijn van het Griekse Cardis (hart) en Damao (temperen of verzachten). Het kruid werd vroeger namelijk gebruikt bij hartkwalen en kon de pijn verzachten. Hirsuta betekent ruwharig.

Voorkomen

Kleine veldkers groeit in vochtige omgevingen, zoals velden, tuinen en langs waterkanten. Het plantje heeft echter ook de stad ontdekt en je kan het nu zowat overal vinden, zoals op voetpaden, tegen muren, op oude bakstenen muurtjes, op ruigten en nog vele andere plaatsen. Het is een snelgroeiende plant en verschijnt ook als een pionierssoort op verstoorde grond.

Botanische kenmerken

Wortels: Kleine veldkers wortelt vrij oppervlakkig.

Stengels: De (bloei)stengels van de plant zijn slank en vertakt. De plant kan variëren in hoogte, meestal tussen de 10 en 40 centimeter.

Bladeren: De onderste bladeren vormen een rozet. De blaadjes zijn geveerd en het topblaadje is meestal het grootst. De bladrand is meestal gaaf. De blaadjes zijn klein en ovaal, vaak 1 tot 2 centimeter lang, en hebben een kenmerkende donkergroene kleur.

Voortplanting

De plant bloeit in de winter en vroege lente.

Uit het bladrozet ontwikkelen zich de bloeistengels met aan hun eind een trosvormige bloeiwijze met kleine witte bloemen. Deze zijn 3-4 mm groot en hebben vier kelk- en kroonbladen en meestal vier meeldraden. De tweeslachtige bloemen kunnen zichzelf bestuiven, wat handig is in de koude wintermaanden als er weinig insecten zijn.

Kleine veldkers draagt vruchten die men ‘hauwen’ noemt. Als de hauw rijp is, springt ze open waarbij de twee kleppen van beneden naar boven snel oprollen, waardoor de zaden weggeschoten worden. Ze kunnen tot 1 meter ver springen.

Culinaire toepassingen

Kleine veldkers is een groente die zijn weg naar de gastronomie aan het terugvinden is. Deze bescheiden plant staat bekend om zijn pittige smaak. Die smaak doet denken aan mosterd en waterkers. Zowel de bladeren als de bloemen van de plant zijn eetbaar. Wil je de plant eten, dan kan je hem best ergens aanplanten. In het wild groeien ze vaak op plaatsen met veel vervuiling.

Kleine veldkers is het lekkerst vóór de bloei.

Je kan de plant op verschillende manieren gebruiken:

Salades: Voeg een handvol blaadjes toe aan je salade voor een extra pittige kick en een vleugje frisheid.

Soepen en Stoofschotels: Kleine veldkers kan worden gebruikt als smaakmaker in soepen en stoofschotels.

Garnituur: Gebruik de plant als smaakvolle garnering voor gerechten zoals vis, vlees of zelfs pasta.

Smoothies: Meng de bladeren van de kleine veldkers in je favoriete smoothie voor een gezonde boost.

Pesto: Neem een bosje kleine veldkers, een teentje knoflook, geroosterde pijnboompitten, een snufje zout, een beetje olijfolie en alles fijn malen. Eventueel kun je ook nog wat kaas toevoegen.

Kleine veldkers in de volksgeneeskunde

Kleine veldkers werd vroeger als rauwkost tegen scheurbuik gebruikt, maar ook bij hartklachten en epilepsie. Bovendien staat het bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen.

Referenties en meer info

https://www.stadsplanten.be/kleine-veldkers-cardamine-hirsuta/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine_veldkers
https://www.floravannederland.nl/planten/kleine_veldkers
https://velt.nu/kleine-veldkers
https://www.ecopedia.be/planten/kleine-veldkers
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=28742
https://wilde-planten.nl/kleineveldkers.htm