Klimop

Klimop (Hedera helix) is een inheemse, overblijvende klimplant uit de klimopfamilie (Araliaceae).

Weinig planten zijn zo belangrijk voor onze biodiversiteit als klimop. Door zijn late bloei is het een magneet voor talrijke insecten. De bessen in het vroege voorjaar geven voedsel aan vogels op een moment dat er weinig ander voedsel is te vinden.

In klimop nestelen graag vogels zoals de heggenmus, de merel, de winterkoning en de grauwe vliegenvanger. Ook overwinteren sommige dagvlinders zoals de gehakkelde aurelia tussen klimop.

Klimop is een zinnebeeld voor trouw (het aanhechten) en eeuwig leven (blijft immer groen). Op grafstenen wordt het dan ook gebruikt als symbool voor onsterfelijkheid.

Naamgeving

Hedera is het Latijnse woord voor ‘klimop’. Dit betekent “grijpen”. De soortnaam helix is ​​afgeleid van het Oudgriekse helix (spiraal) en van het Latijnse helicem (omhoog kruipen). De naam verwijst naar het groeigedrag van klimop.

Vertaling

Engels: Ivy
Frans: Lierre
Duits: Efeu

Voorkomen

De plant groeit op vochtige, voedselrijke grond langs muren en tegen bomen waaraan de plant zich met korte hechtwortels aan vastklampt.

Gezonde bomen lijden niet onder klimopbegroeiing. De plant parasiteert niet,maar hecht zich enkel aan andere planten. Ook muren worden niet aangetast door de hechtwortels. Bij oude muren kan de plant wel een probleem vormen.

Beschrijving

De plant kan meer dan 10 meter hoog klimmen, maar kan ook uitgestrekt op de grond liggen. Met hechtwortels kan de plant zich hechten op bomen, muren, palen en andere ondergronden.

De plant geurt enigszins harsachtig. De bladen staan verspreid, zijn wintergroen en meestal tot 8 cm groot. Ze zijn kaal, glanzend en leerachtig.

Oudere planten die voldoende licht ontvangen kunnen bloeiende zijtakken vormen. De bladen van die bloeiende takken zijn eirond en niet gedeeld. Worden deze zijtakken gestekt dan ontstaat er een klimopplant die geen klimstengels meer kan vormen. Deze vorm kennen we in de handel als “struikklimop”.

Bloeiwijze

De bloeiperiode loopt van september tot december. De bloemen zijn tweeslachtig en vormen bolvormige schermen. Ze zijn geelgroen en 7-9 mm groot.

De vijf kroonbladen zijn teruggeslagen. De vijf tot tien meeldraden zijn geel.

Bloeiende klimop is voor vele insecten in de herfst een rijke bron van nectar en stuifmeel, omdat er dan weinig andere planten bloeien. De klimopzijdebij komt bijna uitsluitend op klimop voor. De zwarte bessen zijn in de vroege lente rijp. Die bessen worden onder meer door merels, spreeuwen en houtduiven gegeten.

Toepassingen

De bladen en vruchten van klimop zijn voor de mens giftig.

Vanwege het hoge saponinegehalte kan een afkooksel van klimopbladen gebruikt worden als wasmiddel. De meest eenvoudige manier om klimop als wasmiddel te gebruiken is door een handvol klimopblaadjes (geen takjes of bessen) met handschoenen (omwille van het irriterende sap) te plukken en te versnipperen in een waszakje. Doe het zakje bij de was in plaats van wasmiddel. Na de was kunnen de blaadjes op de composthoop.

Referenties en meer info

https://nl.wikipedia.org/wiki/Klimop
https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Gemeiner_Efeu&oldid=242271150
https://www.onzenatuur.be/artikel/klimop-is-wel-een-toffe-plant
https://www.floravannederland.nl/planten/klimop
https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/artikel/klimop-hedera-helix-goed-voor-de-natuur-je-ziel-en-de-was
https://wilde-planten.nl/klimop.htm
https://www.plantennamen.info/wetenschappelijke-namen/hedera-helix-klimop