Luzerne
Luzerne (Medicago sativa) is een vaste plant uit de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). De plant kan tot twaalf jaar oud worden.
Luzerne wordt wereldwijd verbouwd als veevoer, maar wordt ook gebruikt in onze keuken.
Naamgeving
Medicago komt van het Latijnse medicus of medica (van Medië afkomstig). Sativa betekent die gezaaid wordt.
De naam van de plant betekent “vader van alle voedingsmiddelen” in het Arabisch (alfalfa).
https://rawessentialstea.com/journal/alfalfa-the-father-of-all-foods/
Vertaling
Engels: Lucerne
Frans: Luzerne
Duits: Luzerne
Voorkomen
De plant komt oorspronkelijk uit meer Zuidelijke streken, maar is hier al lang ingeburgerd. De plant heeft het vermogen om met behulp van bacteriën stikstof te binden. Vanwege die eigenschap en het gebruik als veevoeder, werd de plant massaal aangeplant vanaf de 17de eeuw.
Tegenwoordig vind je luzerne op ruderale plaatsen en akkers, weegranden, in graslanden en op spoor-, industrie- en stortterreinen.
In Mechelen vind je de plant onder meer langs de Leuvense Vaart en op voormalige industriële terreinen, zoals die van het Boemekot.
Vergelijkbare soorten
Andere planten met paarse bloemen zijn vogelwikke, stijve wikke en bonte wikke. Dit zijn ook vlinderbloemigen, maar hun bloemen staan boven elkaar in een soort pluim en bovendien wijzen de bloemen in één richting. De bloemen van luzerne vormen eerder een tros met bloemen die naar alle richtingen wijzen.
Bonte luzerne is de bastaard van Sikkelklaver (gele bloemen) en Luzerne. Door die weer te kruisen met één of beide ouders kunnen hybrides ontstaan.
Beschrijving
Luzerne beschikt over een diep en goed ontwikkeld wortelsysteem dat zich tot 4,5 m kan uitstrekken. Hierdoor kan de plant langdurige droogten overleven. De plant kan tot 1 m hoog worden.
De gevulde, opstijgende stengels zijn weinig behaard en meestal sterk vertakt.
De bladen zijn klein en bevatten drie deelblaadjes. De drie deelblaadjes hebben aan de top een paar scherpe tandjes, de rest van de bladrand is min of meer gaaf. De blaadjes lijken wat op die van klaver.
Luzerne is een van de weinige planten die zelf-toxisch zijn. Jonge planten kunnen daardoor niet groeien tussen oudere exemplaren.
Bloeiwijze
De bloei loopt van juni t/m september. De bloeiwijzen bestaan uit trossen met veel bloemetjes. De bloemkleur varieert van hemelblauw tot paarsblauw.
Bij kruisingen van luzerne met sikkelklaver zijn de bloemen groen of geel-paars gevlekt. Sikkelklaver heeft gele bloemen.
De peulvruchten die later uitgroeien uit het vruchtbeginsel zijn spiraalvormig met gemiddeld 2-3 windingen. De vruchten zijn hooguit 1,5 cm lang.
Culinair
Luzerne is een oud voedergewas. In onze gewesten wordt luzerne hoofdzakelijk gedroogd voor de productie van veevoer. Luzerne kiemt het hele jaar door.
De ontkiemende zaden kunnen worden gegeten (net zoals soyascheuten) en zijn bekend onder de naam Alfalfa.
https://www.keukenplanten.nl/zaaikalender/luzerne
Ook de bloemen zijn eetbaar. In Azië worden de jonge stelen gegeten.
Er bestaan luzernetabletten en -capsules als voedingssupplement.
Luzerne in de kruidengeneeskunde
De bladen van luzerne werden gebruikt tegen bloedarmoede en bloedverlies en zouden helpen bij kalkvorming.
Referenties en meer info:
https://www.floravannederland.nl/planten/luzerne
https://nl.wikipedia.org/wiki/Luzerne
https://wilde-planten.nl/luzerne.htm
https://wildebloemen.info/pages%20bloemen/L/luzerne.php/?full=1
https://wikifarmer.com/nl/vragen-en-antwoorden-luzerne/
