Muurleeuwenbek
Muurleeuwenbek (Cymbalaria muralis) is een overblijvende plant uit de weegbreefamilie (Plantaginaceae ). De plant is bijna in elke straat te vinden.
Oorspronkelijk is het een bergplant uit Zuid-Europa. De mens heeft hem over Europa verspreid en in het begin van de 17de eeuw kwam hij hier terecht.
Naamgeving
De geslachtsnaam ‘Cymbalaria’ is afgeleid van ‘kymbalon, wat ‘cimbaal’ of ‘bekken’ betekent. Dit verwijst naar de vorm van de bladeren.
De soortaanduiding ‘muralis’ betekent ‘muur’. De nederlandstalige naam slaat op de gelijkenis van de bloem met de muil van een leeuw.
Vertaling
Engels: Ivy-leaved Toadflax
Frans: Linaire cymbalaire
Duits: Mauer-Zimbelkraut
Voorkomen
Je vindt de plant vaak op oude kalkrijke muren. Ze wortelt in de specie die tussen de stenen zit. Verder vind je ze op kerkhoven, spoorwegterreinen, tussen straatstenen en tegen muren.
Beschrijving
De plant kan 15-60 cm groot worden. De kruipende stengels zijn kaal, iets vlezig en slank. De verspreid staande bladen zijn handnervig en lang gesteeld. De bladen zijn rond- tot hartvormig. De bladrand is gaaf.
Bloei
De plant bloeit van de vroege lente tot in de herfst.
De lang gesteelde bloemen staan afzonderlijk in de bladoksels. De kleur is licht paars met gele vlekken. De kelk is vijftallig. Er zijn vier met de kroonbladen vergroeide meeldraden. De bovenlip heeft donker paarse strepen. Op de onderlip zie je twee opvallende dooiergele knobbels. Insecten kunnen tussen de boven- en de onderlip de bloem bezoeken en zorgen voor de bevruchting.
Na de bloei kromt de bloemsteel zich van het licht af. De doosvrucht opent zich bij rijpheid aan de top, zodat de zaden vrij kunnen komen. Eén van de zaden is echter altijd zo groot dat het de vruchtopening niet uit kan. Als muurleeuwenbek op een vertikaal muurtje groeit zal de kromming van de bloeisteel naar de muur gericht zijn. Door die kromming wordt de vrucht met het zaad (met wat goed geluk) in een spleet tussen de stenen gedrukt.
Culinair
Muurleeuwenbek is volledig eetbaar, zowel de bloemen als blaadjes. Ze hebben een pittige smaak. Oudere bladeren worden bitter.
Muurleeuwenbek in de kruidengeneeskunde
In de kruidengeneeskunde werd de plant gebruikt bij de heling van wonden.
Referenties en meer info
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2016/04/muurleeuwenbek.html
https://wilde-planten.nl/muurleeuwenbek.htm
https://www.floravannederland.nl/planten/muurleeuwenbek
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=31818
