Muurvaren

Muurvaren (Asplenium ruta-muraria) is een overblijvende plant uit de streepvarenfamilie (Aspleninaceae).
Oorspronkelijk komt deze plant voor in rotsspleten in de wat kalkrijkere delen van bergstreken.

Naamgeving

Ruta-muraria betekent: op “muren groeiende”. Ruta staat voor “ruit”.

Vertaling

Engels: Wall Rue
Frans: Rue des murailles
Duits: Mauerraute

Voorkomen

Bij ons vind je de plant vooral op oude muren die met kalkmortel zijn gemetseld, zoals tuinmuren, kademuren, sluismuren, zijkanten van perrons en rotsspleten.  Je kan de plant onder meer zien langs het Dijlepad, op muren langs het stedelijk kerkhof of op tuinmuurtjes in voortuinen.

Beschrijving

Muurvaren is een winterharde plant.

Opmerking: Wanneer de ondergrond kalkachtig is voelen muurvaren en vele andere muurplantjes zich er thuis. Op muren waarin Portlandcement is verwerkt, en dat geldt voor de meeste nieuwe muren, worden deze plantjes zelden of nooit aangetroffen. De voegen zijn er veel te hard en de zuurtegraad is te hoog.

Vanuit de wortelrozet, die in de specie in de muur zijn verankering vindt, staan de bladen.  Ze hebben een getand randje en de bladschijf is in zijn geheel driehoekig tot ruitvormig.

Voortplanting

De meest kenmerkende vermeerdering van varens vindt plaats door middel van sporen.

Je vindt deze sporenhoopjes aan de onderzijde van de bladen (de sporangiën). De sporenhoopjes zijn lang en dun en zitten aan de basis van de deelblaadjes. Tussen juni en oktober zijn de sporen rijp.

Meer informatie over de voortplanting bij varens vind je op onderstaande website:
https://www.varenvereniging.nl/over-varens/varen-basics/voortplanting.html

De sporenhoopjes zijn mooi om door een loep te bekijken. Je ziet dan de bolvormige doosjes zitten, waarin de sporen rijpen. Rondom het doosje zit een soort stevige rupsband. Bij droogte en rijpheid strekt deze band zich en dan scheurt het ronde doosje open. De sporen waaien weg en zorgen zo voor de verspreiding van de soort.

Muurvaren in de kruidengeneeskunde

De plant werd vroeger medisch aangewend bij borstkwalen en bij een opgezwollen milt.

Bronnen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Muurvaren
https://www.floravannederland.nl/planten/muurvaren
https://www.ecopedia.be/planten/muurvaren
https://wilde-planten.nl/muurvaren.htm
https://www.stadsplanten.nl/2020/02/muurvaren/