Napolitaanse cyclamen
De Napolitaanse cyclamen (Cyclamen hederifolium) is een wintergroene, meerjarige plant uit de sleutelbloemfamilie (Primulaceae).
De plant bloeit in het najaar. De bladen verschijnen na de bloei en vormen in het najaar en de winter een mooi, wintergroen tapijt.
Naamgeving
Opgelet: “Cyclamen” wordt zowel gebruikt in het enkelvoud als in het meervoud.
Cyclamen is afkomstig van het Oudgriekse kuklos dat “schietschijf” betekende, verwijzende naar de tekening op het blad. Hederifolium verwijst naar de bladen die lijken op die van klimop (Hedera). Napolitaanse benadrukt dat de plant voorkomt in landen rond de Middellandse Zee.
Vertaling
Engels: Ivy-leaved Cyclamen
Frans: Cyclamen de Naples
Duits: Efeublättriges Alpenveilchen
Voorkomen
De Napolitaanse cyclamen komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en West-Azië. De plant groeit er in schaduwrijke bossen en op rotsachtige hellingen.
De soort wordt ook veel gekweekt en kan soms verwilderen. De soort doet het goed op humusrijke, goed doorlatende bodems, vooral op licht beschaduwde plekken.
Als stinzenplant werden Napolitaanse cyclamen vroeger aangeplant op kasteeldomeinen en landgoederen. Een voorbeeld hiervan is het kasteeldomein Emmaüs in Walem.
Beschrijving
De Napolitaanse cyclamen is een plant die groeit vanuit een vrij platte knol, die elk jaar opnieuw uitloopt. De knol kan met de jaren aanzienlijk in omvang toenemen en bevat voedingsstoffen om de zomer en koude winters te overleven. De plant wordt 10-15 cm hoog, maar kan met zijn vrij grote bladen sterk in de breedte groeien.
De bladen verschijnen meestal na de eerste bloemen en groeien door tijdens de winter. De plant profiteert van het daglicht door de afwezigheid van bladen aan de bomen.
De bladen zijn fraai, wit of zilverachtig gemarmerd, met een typisch patroon in hun midden.
De bladen lijken sterk op die van klimop.
Bloeiwijze
De Napolitaanse cyclamen bloeit van augustus tot aan de eerste vorst. De licht geurende of geurloze bloemen zijn karakteristiek voor de soort met omgeslagen bloemblaadjes in tinten van roze tot lichtpaars. Er is ook een witte variëteit. Aan de basis hebben de bloemen een gekleurde vlek.
De bloemblaadjes zijn vijftallig.
Na de bloei rollen de bloemblaadjes zich op van boven naar beneden. De vruchten rijpen al liggend op de grond, omsloten door de vruchtstelen.
De zaden hebben een mierenbroodje en mieren nemen de zaden mee naar hun nest. Het mierenbroodje wordt opgegeten en de zaden blijven liggen. Hierdoor kan de cyclamen zich in de omgeving verspreiden. In de daaropvolgende nazomer of herfst ontkiemen de zaden.
Het eerste jaar verschijnt er slechts een enkel blad. Het duurt verschillende jaren vooraleer de nieuwe plant zelf bloemen zal dragen.
De plant kan zich ook vegetatief voortplanten, door splitsing van de knol.
Napolitaanse cyclamen in de kruidengeneeskunde
Vroeger stond de cyclamen bekend als een geneeskrachtige plant. Het was in gebruik als laxeermiddel, als middel tegen wormen, als middel om de menstruatie op te wekken, tegen een verstopte neus (sinusitis) en als kalmeermiddel.
Omdat de plant matig giftig is kan je daar maar beter geen gebruik van maken.
Referenties en meer info:
https://plantenrijk.blogspot.com/2019/10/napolitaanse-cyclamen.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Napolitaanse_cyclaam
https://de.wikipedia.org/wiki/Efeubl%C3%A4ttriges_Alpenveilchen
In feite zijn bijna alle bollen en knollen de laatste 25 jaar geplant , meestal met eigen zaailingen en gedeelde pollen