Reuzenberenklauw

Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) is een twee- of meerjarige plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een indrukwekkende plant die tot 3 m hoog kan worden.

Hulp bij de determinatie van schermbloemigen krijg je op onderstaande website:
https://wildebloemen.info/pages%20sleutels/sleutel%20algemene%20witte%20schermbloemigen.php

Naamgeving

Reuzenberenklauw heeft zijn naam niet gestolen, want dit is echt een grote plant. De plant dankt zijn naam ook aan de vorm van zijn blad. Die zou wat lijken op de afdruk van een berenpoot.

Heracleum is genoemd naar de god Heracles of Hercules, vanwege de grootte van de plant en de grote geneeskracht, die men haar toeschreef. Mantegazzianum verwijst naar Paolo Mantegazzi, een Italiaanse natuurhistoricus.

Vertaling

Engels: Giant Hogweed
Frans: Berce du Caucase
Duits: Riesen-Bärenklau

Voorkomen

De plant is afkomstig uit de Kaukasus in Zuidwest-Azië en is sinds het begin van de vorige eeuw bij ons ingeburgerd. Je vindt de plant langs rivieren, bermen, autowegen en op ruderale plaatsen.

In Mechelen vind je de plant langs de Dijle en Zenne.

Opgepast!!

Op de stengel staan stijve stengelharen op rode knobbeltjes, waarin zich furocoumarinen bevinden, die voor mensen sterk fototoxisch zijn (dit zijn producten die onder invloed van licht schadelijk worden). Raak de stengel dus niet aan. Doorbreek ook geen stengels, want ook daar zit dat product.

Blootstelling aan zonlicht na contact met het sap kan bij sommige mensen na 24 uur rode jeukende vlekken veroorzaken, die gevolgd worden door zwelling en blaarvorming. Als litteken kan er een bruinverkleuring optreden. Wanneer het sap in de ogen komt, kan dit tot blindheid leiden.

Schapen en runderen zouden de plant probleemloos kunnen eten.

Verwarring…

De plant onderscheidt zich van gewone berenklauw door zijn enorme afmeting. Bovendien is de stengel bij de reuzenbereklauw rood gevlekt, wat hem onderscheidt van de gewone berenklauw.

Beschrijving

De plant heeft een penwortel. De rechtopstaande stengels zijn hol, gegroefd en rood gevlekt en worden tot 10 cm in doorsnede.

De verspreid staande bladen zijn dubbel veerdelig met een schede aan de voet en worden soms meer dan 1 meter lang. Ze hebben brede, getande en gelobde slippen. Het sap kan, voor mensen die daar gevoelig voor zijn, ernstige blaren veroorzaken (zie boven).

Bloeiwijze

De witte bloemen zitten in schermen met vijftig tot honderdvijftig stralen, die een doorsnede kunnen bereiken van een halve meter.

De bloemen aan de buitenrand van het scherm en de schermpjes zijn sterk stralend. Dit betekent dat de buitenste bloemblaadjes opvallend groter zijn dan de binnenste bloemblaadjes. De kroonbladen zijn ingesneden.

De bloemen hebben vijf kelktanden, vijf kroonbladen, vijf meeldraden en een vruchtbeginsel met twee stijlen en twee stempels. De bloemen geuren naar anijs en zijn heel aantrekkelijk voor insecten.

Na de bevruchting ontstaat een langwerpige splitvrucht.

De plant sterft kort na de bloei af.

Reuzenbereklauw in de kruidengeneeskunde

De berenklauw bevat etherische oliën en fumocumarine waar diverse geneeskrachtige werkingen aan zijn toegeschreven. Het zou bloeddruk verlagend en zinnenprikkelend werken.

Zowel de wortel als de bladeren en de vruchten worden gekookt en het vocht dient dan als medicijn tegen diarree, wormen en allerlei verstoppingen in de darmen. Het is echter raadzaam om de plant niet te plukken vanwege de eerder beschreven risico’s.

Wetenswaardigheden

In de winter gebruiken insecten de plant om te overwinteren in de holle stengels.

Referenties en meer info:

https://www.wilde-planten.nl/reuzenberenklauw.htm
https://www.floravannederland.nl/planten/reuzenberenklauw
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/search/label/Reuzenberenklauw
https://www.plantennamen.info/reuzenberenklauw-heracleum-mantegazzianum
https://waarnemingen.be/species/6854
https://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenberenklauw
https://wildebloemen.info/pages%20bloemen/R/reuzenberenklauw.php