Rode hooiwagen

De rode hooiwagen (Opilio canestrinii) is een insect uit de familie van de echte hooiwagens (Phalangiidae).
Je ziet ze vaak op muren of vensters zitten.

Hooiwagen

Hooiwagens zijn geleedpotigen uit de orde van de hooiwagens. Ze lijken wat op spinnen met heel lange poten.

Hooiwagens hebben twee ogen die op een kleine verhoging staan. In tegenstelling tot spinnen hebben ze geen duidelijke scheiding tussen de kop en het achterlijf. Ze kunnen evenmin webben spinnen of vergif aanmaken.

De bekendste hooiwagens hebben erg lange poten, hoewel er ook zijn met kortere poten.

Net als bij sommige langpootmuggen kan een hooiwagen die lange poten bij gevaar gemakkelijk laten vallen. De poten blijven nog een poosje bewegen, wat sommige vijanden kan afleiden, zodat de hooiwagen kan ontsnappen.

Een hooiwagen kan bijna alle poten kwijtraken. Op drie benen kan hij nog lopen. Sommige hooiwagens zijn echte rovers, anderen zijn alleseters. De meeste hooiwagens zijn in het najaar volwassen.

Naamgeving

De Nederlandse naam zou verwijzen naar de hooiwagens, waarmee boeren vroeger de oogst binnenhaalden.

De naam Opilio komt van het Latijnse woord “herder,” wat mogelijk verwijst naar de lange poten die lijken op een herder die over zijn kudde waakt. De soortaanduiding canestrinii is ter ere van Giovanni Canestrini, een Italiaanse entomoloog die belangrijke bijdragen leverde aan de studie van spinachtigen.

Vertaling

Engels: Canestrini’s Harvestman
Frans: Faucheur de Canestrini
Duits: Canestrinis Weberknecht

Voorkomen

De rode hooiwagen is relatief nieuw in onze gewesten. De soort komt oorspronkelijk uit het zuiden van Europa. Hun eitjes worden gemakkelijk meegevoerd met allerlei gewassen die door mensen worden vervoerd.

De soort is vaak te vinden in stedelijke omgevingen, zoals tuinen, muren, huizen, en parken. Op brandnetels zie je ze ook vaak.

De vrouwtjes zijn gemakkelijk te herkennen aan de witte dwarsstreepjes op het achterlijf, die bovenaan ook nog eens zijn vergezeld van een donker lijntje. Dit patroon is bij geen andere hooiwagen aanwezig. De poten zijn donker gekleurd. Tussen de pootjes en het lichaam bevindt zich een oranjerode verdikking.

Gelijkende soorten

Het insect lijkt enigszins op de muurhooiwagen (Opilio parietinus) en wordt daar vaak mee verward.

Beschrijving

De rode hooiwagen is een relatief kleine hooiwagen (lichaam zonder de poten) met een lichaamslengte van ongeveer 3 tot 5 millimeter. De mannetjes zijn doorgaans kleiner dan de vrouwtjes.

Opvallend is de lichaamskleur. Die is meestal roodachtig tot oranje, wat hem onderscheidt van veel andere hooiwagens die vaak donkerder gekleurd zijn.

Levenswijze

De rode hooiwagen is een omnivoor die zich voedt met een breed scala aan voedselbronnen. Hij eet zowel plantaardig als dierlijk materiaal, waaronder kleine insecten, mijten, dode dieren, en organisch afval.

Hooiwagens zijn vooral nachtactief, wat betekent dat ze overdag op schaduwrijke plekken schuilen en ’s nachts op zoek gaan naar voedsel. Ze worden vaak gevonden in groepen op muren of onder blaren.

Voortplanting

De voortplanting van de rode hooiwagen vindt voornamelijk plaats in de herfst. Mannetjes zoeken actief naar vrouwtjes om te paren. Tijdens de paring grijpt het mannetje het vrouwtje vast met zijn cheliceren (monddelen). Na de paring legt het vrouwtje haar eieren in de grond of in vochtige spleten.

De eieren overwinteren en komen in het voorjaar uit. De jonge hooiwagens lijken op de volwassenen, maar zijn kleiner en hebben nog niet de volledig ontwikkelde lange poten. Ze ondergaan verschillende vervellingen voordat ze volwassen zijn. Hooiwagens hebben een relatief korte levensduur, waarbij de meeste individuen slechts één seizoen leven.

Referenties en meer info:

Hooiwagens:

https://www.gardensafari.nl/dutch/hooiwagens.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooiwagens
https://www.randkrant.be/artikel/de-mens-en-zijn-dier-zeg-nooit-spintegen-eenhooiwagen
https://www.natuurpunt.be/soorten/insecten-ongewervelden/hooiwagens

Rode hooiwagen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Opilio_canestrinii
https://waarnemingen.be/species/8750/
https://diertjevandedag.be/rode-hooiwagen/
https://www.gardensafari.nl/dutch/picpages/opilio_canestrinii.htm