Spreeuw
Ik herinner me als kind de wolken van tienduizenden spreeuwen die enorme vliegshows ten beste gaven. Tegenwoordig moet je al geluk hebben om een dergelijk spektakel te kunnen zien. Gelukkig zie ik de vogels nog in mijn tuin, waar ze komen snoepen van de mezenbollen en de pindaboter. Vooral tegen het einde van de broedperiode en als de jonge vogels pas zijn uitgevlogen is het er een drukte vanjewelste. En kibbelen kunnen ze als de beste…
De spreeuw (Sturnus vulgaris) is een vogel uit de familie van de spreeuwachtigen (Sturnidae).
Engels: Starling
Frans: étourneau
Duits: Star, sprehe
Hoewel de vogel het hele jaar door te zien is, is de spreeuw een trekvogel. De spreeuwen die hier broeden vliegen naar het zuiden. Spreeuwen die in België overwinteren trekken in het voorjaar noordwaarts. De voorjaarstrek gebeurt vooral in maart, de najaarstrek van juni (jonge vogels) tot in november.
De spreeuw is iets kleiner dan een merel, maar heeft ook een zwart verenkleed. Dat verenkleed vertoont, afhankelijk van de lichtinval, een paars groene glans. Heel kenmerkend zijn de geelwitte spikkels. Jonge spreeuwen hebben eerst een grijs, onopvallend verenkleed. In de loop van de zomer verschijnt dan het volwassen verenkleed. De snavel is vrij lang en spits. In het broedseizoen is de snavel gelig, de rest van het jaar donkerder.
Hoewel de vogel nog vrij algemeen voorkomt, gaan de aantallen schrikbarend achteruit. Ook hier is de mens schuldig aan. Verlies aan habitat, gebrek aan nestgelegenheden, gebruik van vergif op akkers en velden, illegale vangst enz. zorgen voor zijn achteruitgang.
Van oorsprong is de spreeuw een echte graslandvogel. Hij peutert met zijn lange spitse snavel in het gras, op zoek naar emelten en andere insecten(larven). Koeienvlaaien zijn erg geliefd, vanwege de vele insecten die daar op afkomen. In zomer, herfst en winter eten ze ook veel bessen en fruit.
Spreeuwen kunnen vrij luidruchtig zijn. Ze kunnen bovendien omgevingsgeluiden imiteren, zoals geluiden van andere vogels, maar ook geluiden van menselijke oorsprong.
Spreeuwen broeden in holtes van bomen, in nestkasten en in gaten en kieren van gebouwen.
De spreeuw broedt van half april tot in juni. Meestal heeft hij één legsel met 4 tot 6 eieren. Het vrouwtje broedt de eieren alleen uit. Na een twaalftal dagen komen de jongen uit. De jongen worden door beide partners gevoederd. Hoewel de spreeuw geen koloniebroeder is, heeft hij toch graag wat soortgenoten in de buurt. De jongen zitten 19-24 dagen in het nest. Als ze zijn uitgevlogen, worden ze nog 4 à 5 dagen gevoerd.
Spreeuwen gebruiken na de broedtijd gezamenlijke slaapplaatsen. Dit zijn soms rietvelden in natuurgebieden, maar soms ook grote bomen of gemakkelijk toegankelijke grote bouwsels in steden zoals treinstations of winkelcentra. In de loop van de herfst en de winter vormen zij daar vaak grote groepen (zwermen) die spectaculaire vliegshows ten beste kunnen geven. De aantallen kunnen oplopen tot 100.000 individuen.
In de Middeleeuwen en later werden spreeuwen gegeten. Vooral de jongen waren populair. Zo werd er nestgelegenheid aangeboden (zgn spreeuwenpotten) met als doel toegang te hebben tot de goed doorvoede spreeuwenjongen.
Tot voor kort werden in België jaarlijks tienduizenden spreeuwen gevangen voor menselijke consumptie. Sinds de afschaffing van de vogelvangst in 1972 is de spreeuwenvangst in België verboden. Toch worden er nog steeds spreeuwen illegaal gevangen.
Hoewel de jacht op spreeuwen verboden is, kunnen er nog steeds uitzonderingen op deze regel worden toegestaan. Dit is vooral in de fruitteelt het geval . Dit gebeurt na melding van de intentie tot bestrijding aan de provinciale afdeling van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en aan de burgemeester van de gemeente waar de bestrijding gepland is.
Op grasvelden en golfbanen zijn spreeuwen natuurlijke bestrijders van emelten in de grasmat.
Bronnen en meer info:
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/spreeuw
https://nl.wikipedia.org/wiki/Spreeuw
https://www.natuurpunt.be/pagina/spreeuw
https://www.ecopedia.be/dieren/spreeuw
Mooi artikel en prachtige foto’s Nic.
Ik heb ook herinneringen aan spreeuwen van toen ik nog heel jong was. Er werden grote netten op de velden gelegd waaraan enkele exemplaren met de pootjes waren aan vastgebonden. Als dan een grote groep spreeuwen neerstreek klapte het net dicht. Ik herinner me zelfs dat een oma van mij de spreeuwen nadien bereidde en dat ze werden gegeten. De tijden zijn gelukkig veranderd. Toch staat mij dit nog altijd levendig voor de geest omdat ik het zo wreed vond.