Steenbreekvaren

Steenbreekvaren (Asplenium trichomanes ) is een kleine varensoort die behoort tot het geslacht Asplenium  uit de streepvarenfamilie.

Veel buitenlandse namen van deze varen hebben het woord “haar” in de naam (Maagdenhaar):

Engels: maidenhair
Duits: Jungfrauenhaar
Frans: capillaire en trichomane.

Die naam heeft het te danken aan de vele zwart glanzende steeltjes, die lijken op fijne haartjes. Vooral oudere planten lijken in de lente op pruikjes van zwartglanzend haar. Dat komt omdat de planten in de lente van het tweede jaar vaak hun bladeren verliezen, waardoor je enkel de steeltjes ziet staan. 

Steenbreekvaren: beschrijving

Steenbreekvaren vind je in spleten in stenen of op oude muren.  Je ziet hem vaak samen met muurvaren, tongvaren, klein glaskruid, muurleeuwenbek en het muursterretje (mossoort).  In Mechelen vind je de plant langs het Dijlepad, op de muren van het kerkhof en op andere, relatief vochtige muren.

De plant wordt ca. 10-25 cm hoog.

In tegenstelling tot wat zijn naam laat vermoeden is deze varen niet in staat om stenen te breken. Hij groeit in bestaande scheuren en openingen. Steenbreekvaren groeit niet op elke muur. Belangrijk is de cement: deze dient kalkhoudend en niet te hard te zijn.

Steenbreekvaren is veel gevoeliger voor droogte dan muurvaren en staat bijgevolg vooral aan de noordkant. Daar vindt hij voldoende schaduw en vochtigheid. De varen haalt de nodige mineralen uit de muren, het cement en het regenwater.

De wintergroene bladeren zijn langgerekt en kort gesteeld en hebben 2 rijen met veel deelblaadjes. Deze zijn klein en eirond, hebben een vrijwel gave rand en zijn lichtgroen. De meeste zijn onderling even lang.

Sporen bevinden zich aan de onderkant van de blaadjes, aan beide kanten van de middennerf.  Meestal zie je 3 of 4 sporendoosjes.

De belangrijkste manier van voortplanting is door middel van wortelstokken. Aan de uitlopers van de wortelstokken komen nieuwe bladeren. Dit  is ook de manier om steenbreekvaren eenvoudig  te vermeerderen voor eigen gebruik: een uitloper afsnijden.

Steenbreekvaren in de kruidengeneeskunde:

Het kruid werd vroeger aangewend bij ziekten van de milt.

Ander gebruik:

Steenbreekvaren wordt ook verkocht voor gebruik in rotstuinen, muurtjes en kuipen.

Bronnen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenbreekvaren
https://www.ecopedia.be/planten/steenbreekvaren
https://www.floravannederland.nl/planten/steenbreekvaren