Turkse tortel
De Turkse tortel (Streptopelia decaocto) is een veel voorkomende duif (Columbidae) in Europa en daarbuiten. Oorspronkelijk kwam de vogel uit Indië en omstreken. Hij bewoonde er schraal begroeide terreinen. Via Turkije en de Balkan is de vogel uiteindelijk tot bij ons gekomen. De eerste waarnemingen dateren van de jaren ’50. Sindsdien heeft de Turkse tortel ook Noord-Amerika gekoloniseerd.
Herkenning
- grijze tot grijsbruine vogel met zwarte halsring
- donkerrode iris contrasteert sterk met grijze kop
- fijne en relatief korte snavel
- korte, roze pootjes
- ongeveer 30 cm groot
Naamgeving
De wetenschappelijke naam is afkomstig van het Oud-Griekse streptos, wat “kraag” betekent en pelies, wat “dik” betekent.
Tortelen betekent minnekozen, verliefd doen. Deze duiven komen vaak in paartjes voor en lijken elkaar vaak te minnekozen…
Vertaling
Engels: Eurasian collared dove, collared dove, Turkish dove
Frans: Tourterelle turque
Duits: Türkentaube
Voorkomen
Het leefgebied van de Turkse tortel bestaat uit tuinen, parken, boerderijen en steden. Vooral in randsteden komt hij soms vaker voor dan de stadsduif. In de centra zie je vaker de stadsduif.
Beschrijving
De Turkse tortel is bij ons een standvogel. De lichaamslengte bedraagt zo’n 30 cm met een gewicht van 150 tot 250 gram. De dieren kunnen tot 15 jaar oud worden.
De Turkse tortel is een echte cultuurvolger. Hij komt dan ook vooral voor in de buurt van bebouwing. Bij graansilo’s of andere overslagplaatsen van graan kunnen soms honderden vogels samen zitten.
Er is geen duidelijk verschil tussen mannetjes en vrouwtjes.
Voedsel
De Turkse tortel eet vooral plantaardig voedsel met een voorkeur voor granen en zaden. Hij eet ook vruchten en kleine insecten. Je ziet hem vaak rond onze voedertafels.
Voortplanting
Het eenvoudige nest bestaat uit losse takjes. Behalve in bomen en struiken broeden zij ook onder luifels en rolluiken. De Turkse tortel broedt al vanaf half februari tot in november. In deze periode heeft een paartje twee tot wel vijf legsels, meestal met 2 eieren. De jonge vogels krijgen de eerste dagen duivenmelk uit de krop van beide ouders; dit is een melkachtige vloeistof die zeer energierijk is. De jongen uit het eerste nest kunnen zich in hetzelfde seizoen zelf al voortplanten. Er zijn weinig vogels in staat zich zo snel te vermenigvuldigen.
Het broedsel mislukt regelmatig. Het gammele nest biedt weinig bescherming en regelmatig vallen de eieren of kuikens uit de boom of waaien ze weg door een stevige wind.
Een ei is uitgebroed in 14-18 dagen en de jongen kunnen na 15-19 dagen uitvliegen. De jongen worden op het nest intensief beschermd doordat een ouder er lang (boven) op blijft zitten. Het vrouwtje broedt ’s nachts en wordt in de ochtend door het mannetje afgelost.
De jongen hebben in hun nek nog geen zwarte ring. Eenmaal uitgevlogen beginnen de jongen zelf eten te zoeken. Een week later maken de ouders zich alweer op voor het volgende broedsel.
Vijanden
Er zijn roofvogels zoals de sperwer, maar ook katten en uiteraard de mens. Jaarlijks worden er vele miljoenen van deze vogel afgeschoten, vooral in zuidelijke landen. Nesten worden vaak vernietigd, al dan niet gewild. Mensen zijn immers constant in de weer met kappen, snoeien, verbouwen en het vernietigen van de natuur…
Daarnaast is er nog het verkeer en allerlei obstakels in de lucht, zoals elektriciteitsdraden, windmolens enz.
Eksters, eekhoorntjes en andere dieren durven eieren of jonge vogels van de duif te eten.
Wetenswaardigheden
De asteroid Kobaton is naar de Turkse tortel genoemd door de Japanse amateurastronoom Naoto Sato.
De duif is de mascotte van de Japanse provincie Saitama. Hij wordt er opgevoerd in films en stripverhalen.
Referenties en meer info
https://www.natuurpunt.be/pagina/turkse-tortel
https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/turkse-tortel
https://nl.wikipedia.org/wiki/Turkse_tortel
https://en.wikipedia.org/wiki/Eurasian_collared_dove
Gratis cursus van natuurpunt
Via natuurpunt kan je momenteel een gratis online cursus volgen: “tuinvogels in Vlaanderen”. Inschrijven kan je via onderstaande link:
https://www.natuurpunt.be/pagina/gratis-online-cursus-tuinvogels-vlaanderen
