Vuurwants

Enkele dagen geleden was ik korstmossen aan het bekijken op enkele lindebomen aan de achterzijde van het station. Het had nog maar pas enkele dagen licht gevroren en er was een, wat versluierde, zon te zien. Ik was dan ook erg verbaasd om op de stam van de lindebomen tientallen vuurwantsen te zien. Sommigen zaten wat verborgen, anderen profiteerden van de zon om zich op te warmen.

De vuurwants (Pyrrhocoris apterus) is een insect uit de familie van de vuurwantsen.

Het insect is een van de soorten die steeds noordelijker voorkomt. Hij is nu in grote delen van Europa te vinden.

De wetenschappelijke naam van de wants komt uit het Grieks en betekent letterlijk rood insect (Pyrrho-coris) zonder vleugels (a-pterus).

Engels: Firebug
Frans: Gendarme
Duits: Gemeine Feuerwanze

Voor mensen zijn vuurwantsen ongevaarlijk. Je kan ze echter beter niet aanraken, want als ze zich bedreigd voelen scheiden ze een onaangename geur af om belagers op afstand te houden.

Beschrijving

Een belangrijk onderscheid tussen wantsen en andere insecten is dat de wants buisvormige monddelen heeft (i.p.v. bijtende monddelen), waarmee hij voedsel kan opzuigen.

De wants kan niet vliegen en is soms massaal aan te treffen.

De vuurwants is ca. 1 cm groot. Ze zijn felrood met een karakteristiek patroon van zwarte vlekken. Ze hebben een geheel zwarte kop. Verder heeft de vuurwants rode tot rood paarse ogen. Het halsschild is roodomrand maar zwart in het midden.

De vuurwants heeft vleugels, maar kan er niet mee vliegen. De voorvleugels zijn in de evolutie verhard en beschermen zo de wat kwetsbare achtervleugels.

Vergis je niet…

De vuurwants wordt soms verward met de kaneelglasvleugelwants en de sierlijke schildwants. Kaneelwantsen worden echter gekenmerkt door een rode vlek op de kop.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaneelglasvleugelwants
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sierlijke_schildwants

Ook de kleine praalridderwants lijkt wat op de vuurwants, maar heeft kleine witte vlekjes op de vleugels.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Horvathiolus_superbus

Voortplanting

De vuurwantsen die de winter overleefd hebben komen in april-mei uit hun schuilplaats en zoeken elkaar op voor de paring.

Ze hechten zich omgekeerd aan elkaar vast en beginnen zo aan een heuse paringsmarathon, die één of meerdere dagen kan duren. Een lange paring is ideaal om andere mannetjes af te houden. Zolang hij het vrouwtje aan zijn achterlijf geketend heeft, is ze niet beschikbaar voor een ander mannetje…

In de zomer worden de eitjes in kleine tunneltjes gelegd. Na enige tijd komen de juveniele wantsen of nimfen tevoorschijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld vlinders en andere insecten, kennen wantsen een onvolledige gedaanteverwisseling (we spreken van een volledige gedaanteverwisseling als er eerst een rups of larve verschijnt, die na verloop van tijd ontpopt tot een volwassen insect).

Als wantsen uit het ei kruipen lijken ze al erg op de volwassen exemplaren. Ze zijn alleen veel kleiner en zien nog volledig rood. De nimfen doorlopen vijf stadia. Ieder stadium wordt een nimfestadium genoemd en wordt afgewisseld met een vervelling. De zwarte tekening verschijnt pas wanneer ze hun (onderontwikkelde) vleugeltjes krijgen.

Aan het einde van de zomer, rond september, is deze generatie nimfen volgroeid. Volwassen exemplaren overwinteren meestal in grote groepen ondergronds of onder stenen en bladeren. Lichte tot matige vorst kunnen ze overleven.

Voedsel

De vuurwants is een omnivoor en eet zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Ze leven voornamelijk van sappen uit bladeren of zaden van planten die met de zuigsnuit worden leeggezogen. Ook worden wondsappen opgenomen uit de boomschors. Lindebomen, met hun sappige blaadjes en nootachtige vruchtjes, zijn hun favoriete kostje. En als afvalopruimers doen ze eveneens prima dienst, want afgevallen zaden, plantenresten en dode insecten maken deel uit van hun menu. Verder eten ze ook bladluizen.

Vijanden

Vijanden van de vuurwants zijn de mens (gebruik van verdelgingsmiddelen) , vogels en parasieten (mijten). Zijn fel rode kleur zal al heel wat vogels afschrikken, maar de vuurwants gebruikt ook (giftige) stoffen uit opgezogen plantensappen als chemische afweer.

Schadelijk

Aangezien ze soms in groten getale voorkomen, vrezen tuiniers voor schade aan levende planten. Niets is echter minder waar. Zoals hierboven aangegeven voeden ze zich voornamelijk met sappen van afgevallen bladeren en plantenzaden. Bovendien eten ze bladluizen.

Referenties en meer info

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vuurwants
https://www.onzenatuur.be/artikel/de-vurige-voortplanting-van-de-vuurwants
https://www.animalstoday.nl/weetjes-vuurwants-beestjes/