Zwarte toorts

Zwarte toorts (Verbascum nigrum) is een overblijvende plant uit de helmkruidfamilie (Scrophulariaceae). Deze plant hoort samen met stalkaars, koningskaars en keizerskaars tot het geslacht Toorts.

Herkenbaar

Zwarte toorts is gemakkelijker te herkennen dan zijn neven uit hetzelfde geslacht.

Kenmerkend zijn de:
– paars wollig behaarde helmdraden én
– een purperrode vlek aan de basis van de kroonbladen

Kijk ook eens naar de bladen. Deze zijn eivormig en uitlopend in een punt. Aan de bovenzijde zijn de bladen vrijwel kaal. Aan de onderzijde zijn ze viltig behaard.

Naamgeving

Verbascum is een verbastering van barbascum (gebaard), planten bedekt met vilt en voorzien van gebaarde meeldraden. Nigrum betekent zwart.

De Nederlandse naam komt van het feit dat de stengel na de bloei zwart wordt.

Vertaling

Engels: Dark mullein
Frans: Molène noire
Duits: Schwarze Königskerze

Gelijkenis…

Zwarte toorts kan verward worden met andere planten uit het geslacht Toorts. Bovendien kan zwarte toorts kruisen met deze planten.

Beschrijving

In tegenstelling met de andere planten uit hetzelfde geslacht is dit een overblijvende plant.

De plant wordt 60-150 cm hoog en heeft een penwortel.

De rechtopstaande stengels zijn behaard, weinig vertakt en bovenaan kantig. Soms vertakt de stengel bovenaan.

De onderste bladen zijn duidelijk gesteeld. Ze zijn zijn langwerpig tot eirond. De bovenste bladen zijn kleiner en bijna zittend. De bladrand is grof gekarteld.

Alle bladen zijn onderaan zacht viltig behaard, de bovenkant is minder behaard.

Bloeiwijze

Zwarte toorts bloeit van juni tot en met september. De bloemen hebben gele kroonbladen, die aan de voet purperrood gevlekt zijn. Ze zijn zo’n 2 cm groot.

De bloemen staan in dichte kluwens, die samen een aarvormige, meestal onvertakte bloeiwijze vormen.

De bloemsteel heeft twee steelblaadjes. De vijf meeldraden zijn vrijwel gelijk van vorm. Ze zijn paars-wollig behaard. De helmknoppen zijn niervormig. De stempel is weinig dikker dan de stijl. Verder heeft een bloem vijf vergroeide kroonbladen en vijf kelktanden.

Na de bloei ontstaat een doosvrucht.

Culinair

De bloemen zijn eetbaar.

Referenties en meer info:

https://wilde-planten.nl/zwartetoorts.htm
https://www.wildebloemen.info/pages%20bloemen/Z/zwarte%20toorts.php
https://www.floravannederland.nl/planten/zwarte_toorts
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_toorts
https://www.stadsplanten.nl/2023/10/zwarte-toorts-omhoogstaande-stelen-met-heldergele-bloemen/